Yağda eriyen vitaminlerden biri olan A vitamini vücutta depo edilir. Uzun süre A vitamini alınmadığında yetersizlik belirtileri görülür. Aynı zamanda dengesiz beslenme ve büyüme çağında, gebelik ve emzirme döneminde A vitamini eksikliği görülmektedir. Vücudun hastalıklara karşı bağışıklık sisteminin oluşumuna yardımcı olmaktadır. Gözlerin karanlıkta iyi görmesini sağlar. Yaşlanmaya bağlı hastalıklara karşı koruyucudur. Vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Doku ve hücre büyümesi için gereklidir. A vitamini karaciğer, balık yağı, süt, tereyağı, yumurta, sarı ve turuncu meyve sebzeler, koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. A vitamini eksikliğinde; gece körlüğü, göz kuruluğu, saç dökülmesi, saçta kepeklenme, ciltte kuruluk, korneada bulanıklık, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve enfeksiyon hastalıklarında artış, çocuklarda büyüme geriliği, körlük görülür.
D vitamini de yağda eriyen vitaminlerdendir. Kalsiyum ve kemik metabolizmasını dengelemektedir. D vitamini ihtiyacı yaşa ve kişiye göre değişkenlik göstermektedir. D vitamini böbreklerdeki kalsiyum kaybını önlemektedir. Kemik direncini arttırmaktadır. İnsülin yapımında etkilidir. D vitamini kanser türüne karşı koruyucudur. D vitaminini güneşten karşılayabilirsiniz. Bunun dışında balık yağı, balık, karaciğer, yumurta sarısı, tereyağında bulunmaktadır. D vitamini yetersizliği; kemik hastalıklarına, obeziteye, uyku bozukluklarına, Alzheimer hastalığına, kronik yorgunluğa neden olmaktadır.
Yağda eriyen diğer vitamin de E vitaminidir. Doğal besinlerde bol miktarda bulunduğundan eksikliği sık rastlanılan bir durum değildir. Güçlü bir antioksidandır. Vücut için hayati önem taşımaktadır. Hücre zarını koruyucu bir etkisi vardır. Damar tıkanıklığını önler ve kanın pıhtılaşmasında önemli bir yere sahiptir. E vitamini; bitkisel yağlar, tahıl taneleri, yağlı tohumlar, soya, yeşil yapraklı sebzeler ve baklagillerde bol miktarda bulunur. E vitamini eksikliğinde, sık hastalanma, ciltte yaralar, kas zayıflığı, denge ve yürüme zorlukları, titreme, görme problemleri, kansızlık, kalp rahatsızlıkları, nörolojik problemler, kulak uğultusu ve çınlamaya neden olmaktadır.
K vitamini de tıpkı diğer vitaminler gibi yağda erimektedir. K1 ve K2 olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Kemik sağlığını desteklemektedir. Kanın pıhtılaşmasında önemli rol oynamaktadır. K vitamini; ıspanak ve benzeri yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller ve balıkta bulunur. Eksikliği durumunda, safra hastalıklarına ve kanama sorununa neden olmaktadır.
Suda eriyen vitaminlerdendir. C vitamini vücutta birçok faydaya sahiptir. Kolajen üretimini sağlar, bağ dokusunu güçlendirir, enfeksiyonlara karşı korur, bağışıklığı arttırır, meme kanseri ve cilt kanserine karşı önleyicidir. Folik asit ve demir emilimini kolaylaştırarak kansızlığı önler. C vitamini; limon, portakal, mandalina gibi turunçgillerde, çilek, böğürtlen, kuşburnu, domates, lahana, patates, ıspanak, marul, yeşilbiber, asma yaprağı gibi yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. C vitamini eksikliğinde; diş etlerinde kanama, yorgunluk, dişlerde anormallikler, isteksizlik, eklem ağrıları ve ateşli hastalıklara neden olur.
Suda eriyen vitaminlerden biri de B1 vitaminidir. Vücutta depolanmadığından böbrekler yoluyla dışarıya atılır. Enerji verir, kalp sağlığını korumada etkilidir. Yaşlanmayı geciktirir, sigara ve alkolün zararlarını azaltır, kas yorgunluklarını giderir, sindirimi kolaylaştırır. B1 vitamini karaciğer ve organ etleri, süt, kuru baklagiller, tahıllar, ceviz, fındık, yumurtada bol miktarda bulunmaktadır. Eksikliğinde; yorgunluk, isteksizlik, kusma, sindirim sorunları, kalp yetmezliği, eklemlerde şişkinlik ve ağrı, dengesizlik hissi görülmektedir.
Isıya duyarlı ve suda çözünen bir vitamindir. Büyüme ve gelişmede önemli bir rol üstlenir. B2 vitamini; karaciğer, et, süt ve süt ürünleri, yumurta, balık, yeşil yapraklı sebzeler, tahıllarda bulunmaktadır. B2 vitamini eksikliğinde; sinir sistemi rahatsızlıkları, dermatit, dudak ve ağız çevresinde çatlaklar, iştah kaybı, ışık hassasiyeti görülmektedir.
B grubu vitaminlerindendir. Metabolizmayı düzenleyicidir. Enerji verir ve mukozanın korunmasına katkıda bulunmaktadır. Cildin korunmasına katkıda bulunmaktadır. Yorgunluk ve bitkinliğe iyi gelmektedir. Niasin; et, balık, kümes hayvanları, karaciğer, tahıllar, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. Eksikliğinde; sinir ve sindirim sisteminde bozukluk, cilt sorunları, halsizlik, metabolizmada yavaşlama, soğuğa karşı dayanıksızlık gözlemlenir.
Suda çözülen ve vücutta depolanmayan vitaminlerdendir. Kan hücre yapımını destekler. Sinir sisteminde etkilidir. Damar sertliğini azaltarak kalp krizi riskini önler. Folik Asit; karaciğer, yeşil yapraklı bitkiler, kuru baklagiller, tahıllarda bol miktarda bulunur. Eksikliğinde, konsantrasyon eksikliği, iştahsızlık ve kilo kaybı, baş ağrısı ve baş dönmeleri, deride solgunluk, depresyon ve ağız içi yaralar görülür.
Suda çözülen ve vücutta depolanmayan vitaminlerdendir. Bağışıklığı güçlendirir. Amino asitlerin ince bağırsakta emilimini kolaylaştırır. Böbrek taşı oluşumunu engeller. Kolesterol seviyesini dengeler. B6, et, karaciğer, böbrek, tahıllar, kuru baklagillerde bol miktarda bulunmaktadır. Eksikliğinde, anemi, huzursuzluk, iştahsızlık, sindirim bozuklukları, dil ve dudak çatlaması ortaya çıkabilir.
Suda çözülebilen vitaminlerdendir. Sinir sistemin doğru ve hızlı çalışmasında görev yapar. Bağışıklığı güçlendirir. Kemik iliği ve hücre yapımında etkilidir. Protein metabolizmasında görev alır. B12, et, süt, peynir, yumurta ve balıkta bol miktarda bulunur. Eksikliğinde, huzursuzluk, el, kol ve bacaklarda uyuşukluk, kasılma, his kaybı, kansızlık, hafıza kaybı ve bunama görülür.
